कृषि क्षेत्रात IOT (इंटरनेट ऑफ थिंग्स) चा वापर
IOT (इंटरनेट ऑफ थिंग्स)
IOT (इंटरनेट ऑफ थिंग्स) हा वापरात येणारा तंत्रज्ञानिक प्रणालीचा अर्थ आहे, ज्याच्या माध्यमातून साधारण वस्त्र, विद्युत उपकरण, घरगुती साहित्यिकी विभाग, वाहने, ठिकाणी वस्तृत मशीने, विभागांच्या वाढीच्या जगातल्या वस्तृत उपकरणे आणि त्यांच्या आपोआप अंतरचलींना आपोआप यापुरण्याची क्षमता आहे.
IOT ने उपक्रमित केलेल्या उपकरणांचे नेटवर्किंग, संचालन आणि माहिती सामायिकीचे परिणाम आहे. या प्रणालीच्या माध्यमातून उपकरणे संपर्क साधतात आणि माहितीचे संचालन करतात. उपकरणांमध्ये संचालित केलेली माहिती इंटरनेट वर शेअर केली जाते आणि त्यांच्या डेटाबेसमध्ये संग्रहीत केली जाते.
या प्रणालीच्या मदतीने उपकरणांमध्ये नेटवर्किंग आणि संचालन मध्ये सुधारणा केली जाते, वस्त्र, घर, विद्युत उपकरणे, औषधांची बांधकामे, वाहने, यंत्रणांची चालना इत्यादी उधारणांमध्ये सुधारणा करता येते.
IOT हे उद्योग, स्वास्थ्यव्यवस्था, शहरी विकास, कृषी, वित्तीय सेवा, वनसंपदा नियंत्रण, आणि अधिक क्षेत्रांमध्ये वापरले जाते. या प्रणालीचे वापर करून विविध क्षेत्रात नवीन संभावनांची उत्पादने आणि सेवांची सृजन केली जाते.
IOT (इंटरनेट ऑफ थिंग्स) च्या फायदे:
स्मार्ट होम: IOT च्या मदतीने आपल्या घराच्या विभागांमध्ये स्मार्ट उपकरणे साधारित करण्याची क्षमता मिळते. स्मार्ट लॉक, स्मार्ट थेर्मॉस्टॅट, स्मार्ट लाइटिंग इत्यादी वापरात येणाऱ्या उपकरणांच्या माध्यमातून घराच्या विभागांची नियंत्रण करण्याची क्षमता मिळते.
कृषि: IOT च्या वापराने कृषि क्षेत्रात वृद्धी होते. उपयुक्त सेंसर्स, वनसंपदा माहिती, मौसम अद्यावत व्हेगळे उपकरणे वापरून उद्यान, शेती, विनोद, पाणीव्यवस्थापन इत्यादी प्रक्रिया व्यवस्थापित करण्याची क्षमता मिळते.
वित्तीय सेवा: IOT च्या वापराने वित्तीय सेवांमध्ये सुधारणा होते. स्वयंसेवा डिव्हाइसेस, वापरकर्त्यांचे खाते, वित्तीय ग्रंथालये इत्यादी इंटरनेट ऑफ थिंग्सच्या मदतीने निर्देशित करण्याची क्षमता मिळते.
स्वास्थ्य व्यवस्थापन: IOT च्या मदतीने आरोग्य व्यवस्थापनात सुधारणा होते. नियंत्रित करण्यासाठी वापरलेले स्वास्थ्य संबंधित उपकरण, रोगांचे नियंत्रण, आरोग्य जागृती इत्यादी असे इंटरनेट ऑफ थिंग्स तंत्रज्ञानिक प्रणालीचे वापर होते.
वाहने: IOT च्या मदतीने वाहनांमध्ये सुधारणा होते. वाहनांचे स्वयंसेवा, स्वयंसेवा, दुरुस्ती व व्यवस्थापन यासाठी IOT वापरले जाते.
IOT च्या या फायद्यांमध्ये अधिक असे उदाहरण आहेत. या तंत्रज्ञानिक प्रणालीचा वापर करून विविध क्षेत्रात उद्योग विकास, सुधारणा, आरोग्य, कृषि, वित्तीय सेवा इत्यादीमध्ये नवीन संभावनांची उत्पादने आणि सेवांची सृजन केली जाते.
कृषि क्षेत्रात IOT (इंटरनेट ऑफ थिंग्स) चा वापर:
कृषि क्षेत्रात IOT (इंटरनेट ऑफ थिंग्स) चा वापर विविध प्रकारे केला जातो. खर्च कमी करण्यासाठी, उत्पादकता वाढविण्यासाठी आणि शेतीची सुरक्षा सुधारण्यासाठी IOT चा वापर केला जातो. खरीप आणि रबी धान असलेल्या प्रमुख कृषी उत्पादांसाठी, खाद्यांचे प्रबंधन करण्यासाठी, उद्यान विकासासाठी आणि अशा इतर प्रकल्पांमध्ये IOT चा वापर केला जातो.
स्मार्ट उद्यान: उद्यानातील वनस्पतींचे सुरक्षित विकास करण्यासाठी, IOT चे उपयोग केले जाते. उपयुक्त सेंसर्स, मौसम अद्यावत उपकरणे आणि स्वयंसेवा सिस्टीम्सच्या माध्यमातून उद्यानाच्या माहितीचे संचालन करण्याची क्षमता मिळते. त्यामुळे उद्यानातील पाणी, तापमान, उष्णता, खोलीची उपस्थिती, आपोआप आणि उद्यानाची उत्पादकता व गुणवत्ता वाढविण्यासाठी क्रियाशील निर्देश दिले जातात.
धान उत्पादनाचे प्रबंधन: धानाचे किंवा अन्य फळांचे प्रबंधन करण्यासाठी IOT चा वापर केला जातो. बाजार अद्यावत करण्यासाठी संचारपटलांच्या माध्यमातून वातावरणाची माहिती आणि शेतीच्या शर्तांची अद्यावत नियंत्रण केले जाते. त्यामुळे उत्पादकता वाढविण्यासाठी उद्योग, वित्तीय प्रबंधन आणि विपणन यासाठी महत्वपूर्ण माहिती मिळते.
आपोआप नियंत्रण: IOT चा वापर केल्याने शेतीमध्ये आपोआप नियंत्रण शक्य आहे. जलवायु परिवर्तन, मौसम पूर्वानुमान, तापमान, वातावरणाचे अद्यावत नियंत्रण आणि उद्योगाचे संचालन करण्यासाठी संगणकीय उपकरणे वापरली जातात. त्यामुळे संपूर्ण पाणी प्रबंधन, नियंत्रण आणि वापर व्यवस्थापन करण्याची क्षमता मिळते.
पशुपालन: IOT चा वापर करून पशुपालन क्षेत्रात अद्यावत नियंत्रण आणि प्रबंधन केले जाते. पशुंचे स्वास्थ्य, आहार, जलवायु आणि आवास इत्यादीचे आपोआप नियंत्रण करण्यासाठी सेंसर्स, टॅग्स, ट्रॅकर्स, ड्रोन्स इत्यादीचा वापर केला जातो. त्यामुळे पशुधनाचे उत्पादन आणि गुणवत्ता वाढते आणि पशुंचे किडींमुळे आपत्तीचे जोखीम घटते.
IOT चा उपयोग करून कृषि क्षेत्रात संगठन, सुविधा, उत्पादकता आणि संचालनाच्या क्षेत्रांमध्ये वाढ असलेल्या महत्त्वाच्या फायद्या मिळतात. आपल्या शेतीची उत्पादनतत्परता व गुणवत्ता वाढविण्यासाठी IOT चा वापर आपल्याला मदत करू शकतो.
दुष्परिणाम:
IOT (इंटरनेट ऑफ थिंग्स) प्रणालीने नवीन संचार आणि संचालन पद्धतींची सुरुवात केली जाते, परंतु त्याच्या वापराच्या काही दुष्परिणामांसोबतही सापडता येतात. या प्रणालीच्या दुष्परिणामांपैकी काही महत्वपूर्ण दुष्परिणाम खालीलप्रमाणे आहेत:
सांदर्भिक सुरक्षा: IOT चे वापर केल्याने उपकरणांची सुरक्षा संबंधित संदर्भांमध्ये एक मुख्य दुष्परिणाम आहे. हे प्रणाली चोरी, हॅकिंग, डेटा चोरी, अनाधिकृत उपयोग इत्यादी प्रकारे गंभीर सुरक्षा प्रकारांच्या जोखीम जनावते.
डेटा व्यवस्थापन: IOT प्रणालीने वापरल्या जाणाऱ्या अधिकाधिक उपकरणांमध्ये डेटा जमा केला जातो. हे म्हणजे आपल्या गोपनीय आणि व्यक्तिगत माहितीची जास्तीत जास्त वापरणाऱ्या उपयोगकर्त्यांच्या आवडीच्या नियंत्रणाखाली जाणारी स्थिती उत्पन्न करू शकते.
विपणन आणि विनिमयातील अवांछित प्रभाव: IOT च्या वापरामुळे उपकरणांचे विनिमय आणि विपणन आवडीच्या आवडीच्या नियंत्रणाखाली जाणारे झाले आहे. हे उपयोगकर्त्यांना अवांछित प्रभाव देऊ शकते आणि उद्योगांमध्ये अनुचित विनिमयाची संभावना वाढते.
कार्यप्रणालीच्या विफलता: IOT ची प्रणाली एक काम न केल्यास वापरकर्त्यांना अत्यंत नुकसान आणि असंख्य परेशानी उत्पन्न करू शकते. तसेच, वापरकर्त्यांच्या तंत्रज्ञतेत न असल्यास किंवा तंत्रज्ञतेच्या दुरुस्तीत त्रुटीसाठी, IOT उपकरणांचा उपयोग करणे किंवा संचालन करणे किंवा मर्यादित क्षमता असलेल्या उपयोगकर्त्यांच्या उपयोगास प्रभावित करणे अत्यंत गंभीर दुष्परिणाम उत्पन्न करू शकते.
या प्रकारे, IOT च्या वापरामुळे उपलब्ध नुकसानांचा नियंत्रण करणे आवश्यक आहे आणि सुरक्षेच्या आणि गोपनीयतेच्या मुद्द्यांचे प्रतिकार करण्यासाठी योग्य संरक्षण उपाय घेतले जाणे आवश्यक आहे.
विविध उपकरणांचा वापर:
IOT (इंटरनेट ऑफ थिंग्स) प्रणालीमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या विविध उपकरणांचा अर्थ आहे. ते खासगी उपकरण आहेत ज्यांचा IOT च्या वापरामुळे डेटा संचालन आणि संचालन केला जातो. या उपकरणांमध्ये समाविष्ट असणारे काही उपकरण खालीलप्रमाणे आहेत:
सेंसर्स: सेंसर्स एक उपकरण आहे जो वातावरणीय परिवर्तन वाचून डेटा संग्रहित करण्यासाठी वापरला जातो. उदाहरणार्थ, तापमान सेंसर्स, आवर्तन सेंसर्स, उच्चतापमान सेंसर्स, दूरी सेंसर्स इत्यादी.
अँग्रेजीत ट्रांसलेट करणारे उपकरण: इंटरनेट ऑफ थिंग्समध्ये अँग्रेजीत ट्रांसलेट करणारे उपकरण वापरले जाते. यामध्ये स्पीच रिकॉग्निशन, वॉयस रिकॉग्निशन, अक्षरांना अंकांमध्ये रुपांतरण इत्यादी तंत्रज्ञानाची वापर केली जाते.
एक्टुएटर्स: एक्टुएटर्स हे उपकरण संचालित करण्यासाठी वापरले जातात. उदाहरणार्थ, मोटर, सोलेनॉइड, सर्वोमोटर, टॉर्क मोटर, ब्रेक, वाय्सलेस लायट इत्यादी.
कॅमेरा: कॅमेरा IOT प्रणालीमध्ये वापरल्या जातात जेणेकरून ती सुरक्षा, पर्यावरणीय मोनिटरिंग, डेटा संग्रहण इत्यादीसाठी वापरली जाते.
यांच्यामध्ये इतर उपकरण समाविष्ट असू शकतात ज्यांमध्ये इंटरनेट युक्त उपकरण (विविध घरगुती उपकरण, वाहने), इंटरनेट युक्त वस्त्र, स्वास्थ्यविषयक उपकरण, अभियांत्रिकी उपकरण, कृषि उपकरण, पर्यावरणीय उपकरण इत्यादी समाविष्ट आहेत.
.jpg)
.jpg)
