सोनचाफा फुलशेती

 सोनचाफा फुलशेती

सोनचाफा हा चाफ्याचा भारतीय प्रकार भारतात हिमालयापासून तामिळनाडू आणि सह्याद्रीपासून पूर्वेकडील सर्व राज्यांत दिसून येतो. या वृक्षाचे शास्त्रीय नाव मिकेलिया चंपका (Michelia champaca) आहे. कूल मॅग्नोलिएसी. सोनचाफ्याची सोनेरी पिवळ्या रंगाची फुले दाट अशा पर्णसंभारात लपलेली असतात. सुवर्णचंपक या नावानेही हे फूल ओळखले जाते.

रूप, रंग आणि गंध या सगळ्याच बाबतीत फुलांमध्ये तुलना सुरू केली तर सोनचाफा  पहिल्या रांगेत आपले मानाचे स्थान राखून असेल यात शंकाच नाही.अनादि काळापासून भारतीय साहित्य आणि आयुर्वेदात सोनचाफ्याचे संदर्भ सापडतात. सोनचाफ्याचा सुगंध अक्षरश: वेड लावतो. रूप आणि रंगदेखील तसाच मनाला वेड लावणारा. पिवळ्याधम्मक केशर किंवा हापूसच्या आंब्याच्या रंगाची ही फुले खूप सुंदर दिसतात. सफेद, फिक्कट पिवळा ते गडद पिवळा अशा वेगवेगळ्या रंगछटांमध्ये सोनचाफ्याची फुले आढळतात.

१० अंश सेल्सियस तापमानापासून ते ३५-४० अंश सेल्सियस तापमानातदेखील सोनचाफ्याचे झाड उत्तम वाढते. त्याची उंची साधारण ५० मीटपर्यंत असू शकते. सदाहरित असल्याने सावलीसाठी तर हा वृक्ष उपयोगी येतोच; परंतु त्याला येणाऱ्या सुगंधी व सुंदर फुलांमुळे घराच्या, शाळेच्या, मंदिराच्या परिसरात तसेच उद्यानात लागवड करताना सोनचाफ्याला झुकते माप मिळते. याची फुले मोठी असून, देठ छोटा असतो. फुले कधीच गुच्छात येत नाहीत. फुलात लहान-मोठय़ा मिळून साधारण १५-२० पाकळ्या असतात. 

या फुलांना खूप सुंदर सुगंध येतो. फुले सुकली तरी हा सुगंध बरेच दिवस टिकून राहतो. हार, वेण्यांमध्ये तसेच आरास करण्यासाठी ही फुले वापरली जातात. या फुलांपासून सुगंधी तेल तयार केले जाते. अत्तर, अगरबत्ती, साबण यांमध्ये ते वापरले जाते. शिवाय या तेलाचा पुष्पौषधीमध्येदेखील वापर केला जातो. सोनचाफ्याचा आल्हाददायक सुगंध तणाव दूर करून वातावरण प्रसन्न करतो. या झाडाच्या आसपास हा सुगंध नेहमी दरवळत असतो. सोनचाफ्याची फुले आणि कळ्या औषधी असून ती अनेक रोगविकारांमध्ये वापरली जातात. तापविकारावर ही फुले गुणकारी असून जळजळ, मळमळ यांवरदेखील ती वापरली जातात. याच्या कळ्या काचेच्या बाटलीत भरून त्यात पाणी घालून साठविल्या जातात. त्या वर्षांनुवर्षे टिकतात. शोपीस म्हणून या बाटल्या घरात, कार्यालयात ठेवल्या जातात.

सोनचाफ्याची पाने हिरवी आणि आकाराने मोठी असतात. या पानांपासूनदेखील तेल काढले जाते. पोटात होणारी जळजळ तसेच पोटशूळावर पानांचा रस मधातून दिला जातो. तसेच पानांचा काढा सांधेदुखीवर गुणकारी आहे. याच्या झाडाचे खोड मोठे असून त्याचा रंग काहीसा पांढरट किंवा राखाडी असतो. तापविकारांवर याच्या सालीचे चूर्ण वापरले जाते. तसेच मधुमेहावरदेखील याच्या सालीपासून बनवलेल्या काढय़ाचे प्रयोग केले जातात. सोनचाफ्याची मुळे रेचक असून, पोट साफ होण्यासाठी जी औषधे बनविली जातात त्यात यांचा वापर केला जातो.

याचे लाकूड मजबूत असल्याने त्याचा वापर खेळणी आणि शोभेच्या वस्तू बनविण्यासाठी केला जातो. फूल गळून पडले की याला छोटय़ा छोटय़ा फळांचे घोस येतात. प्रत्येक फळात एक बी असते. याच बियांपासून नवीन रोपे तयार केली जातात. सोनचाफ्याचे कलमदेखील करतात. बियांपासून केलेल्या झाडाला फुले येण्यासाठी साधारण १०-१२ वर्षांचा कालावधी लागतो. पण कलमी झाडाला लवकर फुले येतात. साधारण वर्षभर याला फुले येतात. पण पावसाळ्यात विशेष बहर असतो. कळ्या काढायला सोपे पडावे म्हणून याची वाढ नियंत्रित ठेवली जाते. त्यासाठी त्याची छाटणी करतात. पायांच्या टाचांना ज्या भेगा पडतात त्यासाठी  सोनचाफ्याच्या बियांपासून औषध तयार केले जाते. सोनचाफ्याची फुले भगवान विष्णूच्या पूजेत वापरली जातात.

इतर पारंपरिक शेतीबरोबरच आपल्या देशामध्ये फुलशेती बऱ्यापैकी होत आहे. त्यामध्ये गुलाब, जरबेरा, कार्नेशन, शेवंती, मोगरा, जाई-जुई, लिली यांसारख्या फुलांना फुलांच्या बाजारपेठेमध्ये चांगली मागणी असून, आतापर्यंत काहीसे दुर्लक्षित व फुलशेतीमध्ये विशेष लागवड नसलेले सोनचाफ्याचे झाड.

अशा दुर्मिळ सोनचाफ्यांची गुणवैशिष्ट्ये ओळखून त्याची कलमे करून अभिवृद्धी केल्यास अशा जातिवंत कलमांपासून आपणास फुलांचे उत्पादन घेणे शक्‍य आहे. कलमांची लागवड केली असता अशा झाडांपासून लवकर व झाडांची कमी उंची ठेवून आपणास फुलांचे उत्पादन घेता येते. यापासून आपणास फुले विकून पैसे तर मिळतातच, परंतु चाफ्याच्या सुगंधाने मन उल्हसित राहून ताणतणावांपासून मुक्त राहण्याचा आनंद मिळतो तो वेगळाच.

फुलशेतीसाठी सोनचाफा लावताना त्याची निवड करणे हे फार महत्त्वाचे आहे. सोनचाफ्यामध्ये अनेक प्रकार असून, त्यांना फुले येण्याचा कालावधी वेगवेगळा आहे. यामध्ये प्रकारांबरोबरच फुलांचा रंगही वेगवेगळा असतो. त्यामुळे फुलांच्या बाजारामध्ये दराचा ग्राहकाचा व टिकाऊपणाचा विचार करून सोनचाफ्याची लागवड करावी. यासाठी गडद पिवळा व गडद केशरी किंवा सिमाचल केशरी यांची कलमे लावावीत.सर्वच चाफ्याच्या झाडांची पाने जवळपास एकसारखीच असल्याने त्यांना जातीनुसार ओळखण्याची सुविधा नाही.

सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातल्या वेताळ बांबर्डे गावच्या वेलणकरांनी मात्र त्याचा अभ्यास केला, प्रयोग केले, नवनवे प्रकार सर्वांसमोर आणले. सर्व प्रकारच्या सोनचाफ्यांची फुलांसाठी लागवड करून खास सोनचाफ्याचे शेतकरी म्हणून ओळख निर्माण केली आहे

लागवडीचा काळ

पाण्याची बारमाही सोय असल्यास कोणत्याही हंगामामध्ये लागवड करता येते. कलम लावताना खड्डा 60 सेंमी द 60 सेंमी. द 60 सेंमी, असा खणून त्यामध्ये कुजलेले कंपोस्ट खत, गांडूळ खत व शेणखताने अर्धा भरावा. दोन झाडांमधील अंतर 3 मीटर व दोन ओळींमधील अंतर 3 मीटर ठेवावे. कलमाचा डबा अथवा पॉलिथिन बॅग हलकेच काढून मुळांना इजा न करता कलम लावावे. कलमाचा जोड असलेला भाग जमिनीच्या वर ठेवावा, तसेच जोडाजवळ मूळरोपाला येणारे फुटवे वेळोवेळी काढावेत. 3 द 3 मीटर याप्रमाणे लागवड केली असता एका आरला 10 झाडे बसतात. एकरी 400 व हेक्‍टरी 1000 कलमांची लागवड करता येते.

खते व पाणी व्यवस्थापन

झाडांना वेळोवेळी शेण खत, गांडूळ खत व स्टेरामिल ही खते वाढीनुसार द्यावीत. जमिनीच्या मगदुराप्रमाणे पाणी द्यावे. पावसाळ्यात कलमे लावलेल्या जागेमध्ये कोठेही पाणी साठून राहणार नाही याची काळजी घ्यावी.एक वर्षानंतर या कलमांना कळ्या येऊन फुले येऊ लागतात. सुरवातीस हे प्रमाण कमी जास्त असते. दोन वर्षांनंतर झाडांची वाढ जोमदार झाल्यावर प्रत्येक झाडाला सरासरी 15 ते 20 फुले येतातच. फुले येण्याचा कमी जास्त काळ वगळता वर्षातून 180 दिवस फुले मिळतात.

तीन वर्षानंतर झाडे चांगलीच जोमाने वाढून फुलांचे प्रमाण वाढते. झाडे अस्ताव्यस्त वाढून दाट होऊ नये यासाठी त्यांची छाटणी करून झाडे लहान ठेवता येतात. यामुळे फुले काढणे सोयीचे होते.

फुलांची काढणी

सकाळी लवकर फुले काढून ती जवळच्या बाजारामध्ये 3-4 तासातच पाठवावी. उन्हाने व धक्‍क्‍याने हे नाजूक फूल कोमेजते. यामुळे काढणी व विक्री या गोष्टी त्वरेने होणे महत्त्वाचे आहे. अशा फुलांना व्यापाऱ्यांकडून शेकडा 30 ते 40 रुपये दर मिळतो. सणासुदीच्या काळामध्ये यापेक्षा जास्त दर मिळतो. मेहनत व मशागतीचा खर्च वजा जाता हेक्‍टरी वार्षिक एक लाख रुपये तरीउत्पादन मिळते. ही फुले दादर, पुणे, स्थानिक फूलबाजारात विकली जातात.

वर्षभर मागणी

>सोनचाफा आणि जास्वंदीला मुंबईच्या दादर फुलबाजारात वर्षभर मागणी असते.

>सोनचाफ्याला किमान ६० रुपये शेकडा ते कमाल ६०० रुपये शेकडा भाव मिळतो. गणेशोत्सव-नवरात्रात वर्षातला सर्वोच्च दर मिळतो.

>सूर्योदयानंतरच सोनचाफा उमलतो. आधी तोडलेल्या कळ्या उमलत नसल्याने चोरीची भीती नाही.

चार एकरांतून थंडीत पाच-सहा हजार आणि उन्हाळ्यात ३०-३५ हजार फुले मिळतात.

Fresh fruit picked from the tree by Israeli robots

 

Fresh fruit picked from the tree by Israeli robots

The harvest is a stressful time for fruit farmers. After planting, watering and weeding their fields, they need to quickly hire additional workers and coordinate the picking and packing of their crops within a few weeks before the oranges, apples or berries begin to decline in quality.

“This is hard, seasonal work,” says one apple grower in northern Israel, who, like many farmers, also needs to arrange housing, insurance, transportation and work visas for seasonal harvest workers. “Costs are rising all the time.”

Industry experts estimate that about 10 percent of the world’s fruit crops rots on the trees and goes to waste because there are not enough workers to pick it.

It's not uncommon for agricultural technology to be used to increase efficiency in harvesting crops, including fruits. In recent years, Israel has been at the forefront of developing cutting-edge robotics for agriculture, and one such example is the use of robots to pick fresh fruit from trees.

These robots are equipped with advanced sensors, computer vision technology, and machine learning algorithms that enable them to identify ripe fruit and determine the best angle to pick it without damaging the tree or the fruit itself. They can work around the clock, picking fruits much faster and more efficiently than human workers, and can even reach fruits that are difficult or dangerous for humans to harvest.

The use of robotics in agriculture has several potential benefits, including reducing labor costs, improving productivity, and increasing the quality and consistency of the harvest. It also allows farmers to focus on other important tasks such as crop management and maintenance.

While the use of robots in agriculture is still relatively new, it is an area that is rapidly developing and has the potential to revolutionize the industry.

How it works

Fresh fruit picked from the tree by Israeli robots typically involves a multi-step process that requires specialized equipment, software, and skilled operators. Here is a general overview of how it works:

Tree mapping: The first step is to map the trees in the orchard using advanced sensing technologies, such as LIDAR, cameras, and drones. This allows the robots to know the location and size of each tree, as well as the position and ripeness of each fruit.

Fruit detection: Once the trees are mapped, the robots use computer vision algorithms to detect and identify the ripe fruit. This is done by analyzing color, shape, and texture, and making decisions based on pre-set criteria.

Picking: Once the fruit is detected, the robots use specialized end-effectors to pick the fruit gently and efficiently. These end-effectors can be customized to fit different types of fruit and to avoid damaging the trees or the fruit.

Sorting and packing: After the fruit is picked, it is sorted based on size, quality, and other factors, and then packed in crates or containers for shipping. This can also be done by robots, using specialized equipment and software.

Overall, the use of robots in fruit picking can increase efficiency, reduce labor costs, and improve the quality of the fruit by minimizing damage and reducing handling time. Additionally, it allows for greater precision in fruit selection, ensuring that only the ripest and highest-quality fruit is harvested.

8000 रूपये क्विंटल दर असलेल्या काळ्या गव्हाची शेती करा आणि व्हा मालामाल!

 8000 रूपये क्विंटल दर असलेल्या  काळ्या गव्हाची शेती करा आणि व्हा मालामाल!

निसर्गाची साथ मिळाली आणि पीक चांगलं आलं तरी त्या पिकाला बाजारात चांगला भाव मिळेलच याची शाश्वती कधी नसते. पण परंपरागत शेती करताना नवे प्रयोग केले तर याचा निश्चितच फायदा होऊ शकतो. काळे गहू (Black Wheat) हे त्यापैकी एक उत्तम उदाहरण म्हणता येईल. सध्या काळ्या गव्हाच्या शेतीवरून सकारात्मक चर्चा होत आहे. साधारण गव्हापेक्षा काळ्या गव्हाला बाजारात तब्बल चौपट भाव मिळत असल्याने याकडे उत्तम पर्याय म्हणून पाहिलं जाऊ शकतं. पंजाबमधील मोहाली येथील राष्ट्रीय कृषी अन्न जैवतंत्रज्ञान संस्थेने (नाबी) काळ्या गव्हाचे वाण विकसित केले आहे. विद्यापीठाने या गव्हाचे पेटंट देखील मिळवले आहे.

काळ्या गव्हाची शेती करण्यासाठी उत्पादन खर्च जास्त आहे. पण याच्या उत्पादनातून नफाही मोठ्या प्रमाणात मिळू शकतो. मीडिया रिपोर्टनुसार, बाजारात काळ्या गव्हाला प्रतिक्विंटल 7,000 ते 8,000 रुपयांचा भाव मिळतो. या तुलनेत साधारण गव्हाचे प्रतिक्विंटलचे दर 2,000 रुपयांच्या जवळपास आहेत.

पेरणी कधी करावी?

रब्बी हंगामात काळ्या गव्हाची शेती केली जाते. पेरणीसाठी नोव्हेंबरचा महिना चांगला मानला जातो. काळ्या गव्हाच्या पेरणीसाठी शेतात ओलावा अत्यंत आवश्यक असतो. नोव्हेंबर महिना उलटून गेल्यानंतर काळ्या गव्हाची पेरणी केली गेली तर उत्पादनात घट होण्याची शक्यता अधिक असते.

साधारण गहू आणि काळ्या गव्हामध्ये फरक काय?

काळ्या गव्हामध्ये अ‍ॅन्थोसायनीन पिंगमेंटचं (Anthocyanin pigment) प्रमाण जास्त असल्याने या गव्हाला काळा रंग येतो. साध्या गव्हात अ‍ॅन्थोसायनीन पिंगमेंटचं प्रमाण 5 ते 15 पीपीएम असतं. हेच प्रमाण काळ्या गव्हात 40 ते 140 पीपीएम असतं. काळ्या गव्हामध्ये अ‍ॅन्थोसायनीन (Natural Anti Oxidant and Antibiotic ) जास्त असतं. हृदयरोग (Heart Attack), कर्करोग (Cancer), मधुमेह (Diabetes), मानसिक विकार, गुडघ्याचे दुखणं, अ‍ॅनिमिया या आजारांवर हे अ‍ॅन्थोसायनीन खूप फायदेशीर ठरतं.

काळ्या गव्हाचे फायदे कोणते?

काळ्या गव्हामध्ये अनेक पोषक घटक असल्याने शरीराला याचे अनेक फायदे मिळतात. यात लोहाचं (Iron) प्रमाण अधिक असतं. कर्करोग, रक्तदाब, स्थुलत्व, मधुमेह अशा आजारांसाठी काळा गहू वरदान ठरतो. याशिवाय काळ्या गव्हाचा आहारात समावेश केला तर उत्तम दृष्टीसाठीही हे फायदेशीर ठरतं.काळा गहू बहुगुणी असून कॅन्सर, मधुमेह, ताणतणाव, हृदयरोग, स्थूलता अशा अनेक व्याधींमध्ये उपयुक्त आहे. याशिवाय काळ्या गव्हामध्ये अँटीऑक्सिडंट्स, बी जीवनसत्त्व, फॉलिक अ‍ॅसिड, सेलेनियम, मॅग्नेशियम, मॅंगेनीज, जस्त, कॅल्शियम, लोह, तांबे, पोटॅशियम, फायबर आणि अमिनो अ‍ॅसिड असतात, त्यामुळे या गव्हाचे पोषणमूल्य अधिक आहे. समृद्ध पौष्टिक व सकस आहारात त्याचा समावेश करता येईल. अ‍ॅन्थोसायनीन (१४० पीपीएम) या घटकाचे प्रमाण जास्त असल्यामुळे हा गहू काळा असतो. अ‍ॅन्थोसायनीन हे अँटीऑक्सिडंट आहे. म्हणजेच ते रोगप्रतिकार शक्ती वाढविणारे आहे. ब्लूबेरी, जांभूळ या फळांमध्ये अ‍ॅन्थोसायनीनचे प्रमाण खूप जास्त असते. त्यामुळे या फळांचा रंग काळपट जांभळा असतो. अ‍ॅन्थोसायनीनमुळे फळांची पौष्टीकता वाढते. परंतु जांभूळ आणि ब्लूबेरी वर्षभर उपलब्ध नसतात. काळ्या गव्हामुळे ही पौष्टीकतत्वे रोजच्या आहारातून अगदी सहज आपल्याला उपलब्ध होऊ शकतात.

काळ्या गव्हातून उत्पन्न अधिक

साधारण गव्हाच्या तुलनेत काळ्या गव्हाचं उत्पादन अधिक मिळू शकतं. एका अभ्यासानुसार, अर्धा एकर क्षेत्रावर 1000 ते 1200 किलोपर्यंत काळ्या गव्हाचं उत्पादन मिळू शकते. क्विंटलचा दर 8000 गृहित धरला तर जवळपास 9 लाख रुपयांपर्यंत काळ्या गव्हापासून उत्पन्न मिळवता येतं.

कोणते पदार्थ बनवता येतील ?

चपाती, पराठा, पुरी, नान या सारख्या रोजच्या जेवणातल्या पदार्थाशिवाय बिस्कीट, केक, पिझ्झा बेस, नुडल्स, बर्गर यासारखे पदार्थही काळ्या गव्हापासून बनवता येतात. त्यामुळे लहान मुले आणि प्रौढांच्या आहारात काळ्या गव्हाचा समावेश करणे अगदी सहज शक्य आहे,

Can Nano particals in fertilizer be harmful to soil

 Can Nano particals in fertilizer be harmful to soil

The use of nanoparticles in fertilizers is a relatively new area of research, and there is currently limited information available on the long-term effects of nanoparticles on soil health and plant growth. However, there are some concerns about the potential risks associated with the use of nanoparticles in fertilizers.

One of the main concerns is that nanoparticles may accumulate in the soil over time, which could lead to an increase in their concentration and potential toxicity to soil microorganisms and plants. Additionally, nanoparticles could leach into groundwater and contaminate water sources, which could have negative effects on aquatic ecosystems and human health.

Some studies have also suggested that nanoparticles in fertilizers could impact soil fertility and alter the microbial community in the soil. This could potentially affect the nutrient cycling process and lead to a decrease in soil productivity over time.

Overall, it is important to consider the potential risks associated with the use of nanoparticles in fertilizers and to conduct further research to fully understand their long-term effects on soil health and plant growth. It is also important to ensure that the use of nanoparticles in fertilizers is regulated and monitored to minimize any potential negative impacts.

can nano partical affects on mico organizms in soil structure

Yes, nanoparticles in fertilizers can potentially affect the microbial community in the soil. Microorganisms play an important role in the soil ecosystem, contributing to important processes such as nutrient cycling, decomposition of organic matter, and the formation of soil structure.

Studies have shown that nanoparticles can affect the growth and activity of soil microorganisms, including bacteria and fungi, by altering their cellular structure and metabolic processes. In some cases, nanoparticles have been shown to have antimicrobial properties, which can lead to a reduction in the abundance and diversity of microorganisms in the soil.

Changes in the microbial community can have broader impacts on soil structure, nutrient cycling, and plant growth. For example, a decrease in microbial diversity could reduce the efficiency of nutrient cycling and the availability of nutrients for plant growth. Changes in soil structure could also impact water retention and drainage, which could affect plant growth and productivity.

However, the effects of nanoparticles on soil microorganisms can vary depending on the type of nanoparticle, concentration, and exposure duration. Further research is needed to fully understand the mechanisms by which nanoparticles affect soil microorganisms and to determine safe levels of nanoparticle use in fertilizers to minimize any negative impacts on soil health.

Use of Nano technology in organic fertilizer

 

Use of Nano technology in organic fertilizer

Yes, nanotechnology can be used in organic fertilizers to improve their effectiveness and efficiency. Nano-fertilizers are a type of agricultural nanotechnology that involves the use of nanoparticles to enhance the nutrient uptake, growth, and productivity of crops.

Nanoparticles are very small particles with a size of less than 100 nanometers. These particles have a high surface area to volume ratio, which makes them more reactive and able to penetrate cell walls and membranes more easily. When incorporated into organic fertilizers, nanoparticles can improve the nutrient availability and absorption by the plants, leading to better growth and higher yields.

Some examples of nanomaterials that can be used in organic fertilizers include nano-clays, nano-silicates, and nano-hydroxyapatite. These materials can improve the soil structure and water retention, which can benefit plant growth. Additionally, nano-fertilizers can reduce the amount of fertilizer needed, thereby reducing the environmental impact of agriculture.

However, it's important to note that the use of nanotechnology in agriculture is still a relatively new field, and there are concerns about the potential health and environmental risks of nanoparticles. Therefore, the development and use of nano-fertilizers should be carefully regulated and monitored to ensure their safety and effectiveness.

Difference between Traditional organic fertilizer and Nano Organic Fertilizer :

Traditional organic fertilizer is made from naturally occurring substances such as animal manure, compost, and bone meal. These materials are processed and applied to the soil to improve soil fertility, provide nutrients to plants, and enhance soil structure. Traditional organic fertilizers are effective and safe, but their nutrient release is slow and they may not provide all the nutrients that plants need.

On the other hand, nano organic fertilizer is made by using nanotechnology to break down organic materials into tiny particles. These particles are small enough to be easily absorbed by plant roots, allowing for more efficient nutrient uptake. Nano organic fertilizers are designed to provide plants with essential nutrients in a form that is readily available for uptake. They can also improve soil structure and enhance soil microbial activity.

However, there are still debates on the effectiveness and safety of nano organic fertilizers, and more research is needed to understand their long-term impact on the environment and human health. Additionally, the production of nano organic fertilizers can be costly and may not be accessible to farmers in developing countries.

Types of Nano Organic Fertilizers :

There are various types of nano organic fertilizers that are available in the market. Some of the most commonly used types are:

1. Nano Chitosan Fertilizer: Chitosan is a natural polymer derived from chitin, which is found in the exoskeletons of crustaceans. Nano chitosan fertilizers can improve plant growth, increase crop yields, and enhance the plant's resistance to pests and diseases.

2. Nano Humic Acid Fertilizer: Humic acid is a natural organic compound that is found in soil, peat, and other organic materials. Nano humic acid fertilizers can improve soil fertility, increase nutrient uptake, and enhance plant growth.

3. Nano Biochar Fertilizer: Biochar is a type of charcoal that is made from organic materials such as wood chips, sawdust, and agricultural waste. Nano biochar fertilizers can improve soil quality, increase crop yields, and enhance plant growth.

4. Nano Seaweed Fertilizer: Seaweed is a rich source of plant growth-promoting substances such as cytokinins, auxins, and gibberellins. Nano seaweed fertilizers can improve plant growth, increase crop yields, and enhance plant resistance to environmental stresses.

5. Nano Calcium Fertilizer: Calcium is an essential nutrient that is required for plant growth and development. Nano calcium fertilizers can improve plant growth, increase crop yields, and enhance plant resistance to diseases and pests.

It's important to note that the effectiveness and safety of these types of nano organic fertilizers can vary, and more research is needed to understand their long-term impact on the environment and human health.

There are many companies that manufacture nano organic fertilizers. Here are some examples:

1. Green Nano Technologies: They specialize in the development and production of nano organic fertilizers.

2. AgroThrive, Inc.: They offer a range of organic liquid fertilizers, including a nano organic fertilizer called AgroLiquid Nano.

3. Biofil Chemicals and Pharmaceuticals Ltd.: They produce a nano organic fertilizer called Biofil Nano Organic Fertilizer.

4. Mahafeed Speciality Fertilizers Pvt. Ltd.: They offer a nano organic fertilizer called Mahafeed Nano.

5. SNN Natural Products: They produce a range of organic fertilizers, including a nano organic fertilizer called SNN Nano.

6. Biostadt India Limited: They offer a nano organic fertilizer called Biostadt Nano, which is a plant growth promoter.

These are just a few examples of companies that manufacture nano organic fertilizers. There are many others out there, so it's always a good idea to do some research and compare products before choosing one.